Bilmeniz Gereken 5 Yakınlık Türü
Tatmin edici, bağlantılı ilişkilerin sırlarını çözün.
Önemli Noktalar
Gerçek samimiyet derin bağlar yaratarak anlaşıldığımızı, değer verildiğimizi ve sevildiğimizi hissettirir.
Yakınlık sadece romantik değildir; tatmin edici ilişkiler için beş temel tür vardır.
İlişkilerinizi geliştirmek için yakınlık bloklarınızı ve bunların üstesinden nasıl geleceğinizi keşfedin.
Hayatınızdaki insanlara derinden bağlı hissettiğinizi, kim olduğunuzun anlaşıldığını, değer verildiğini ve sevildiğinizi bildiğinizi hayal edin. Bu bağlantı hissi, güçlü ve sürdürülebilir ilişkiler yaratmada çok önemli bir unsur olan samimiyetten gelir. Samimiyet, kendimizi güvende, emniyette ve tatmin olmuş hissetmemizi sağlayan bağlar kurmakla ilgilidir. Samimiyet, yüzeysel etkileşimlerin ötesine geçer ve ilişkileri bir arada tutan yapıştırıcıdır, stres zamanlarında rahatlık ve mutluluk anlarında neşe sunar. İnsanlar genellikle yakınlığın yalnızca romantik ve cinsel ilişkiler bağlamında var olduğunu varsayar, ancak aslında beş tür yakınlık vardır. Hepsi de sosyal bağlantılarımızda kendimizi tatmin olmuş hissetmemiz ve daha fazla tatmin ve neşe duygusunun yanı sıra daha güçlü zihinsel ve fiziksel sağlığa erişmemize yardımcı olmak için gereklidir. Farklı yakınlık biçimlerini anlamak ve beslemek ilişkilerinizi dönüştürebilir, ruhsal ve fiziksel sağlığınıza katkıda bulunabilir.
5 Samimiyet Türü
Fiziksel yakınlık cinsel ilişki, öpüşme, sarılma, kucaklaşma, yakın oturma veya el ele tutuşma gibi fiziksel dokunuşları (hem cinsel hem de cinsel olmayan) içerir.
Duygusal yakınlık, düşüncelerinizi, duygularınızı, korkularınızı, umutlarınızı ve/veya hayallerinizi dürüstçe paylaşmayı ve başka bir kişi tarafından duyulduğunuzu ve anlaşıldığınızı hissetmeyi içerir.
Entelektüel yakınlık inançları, bakış açılarını ve fikirleri entelektüel uyarım, merak, ilgi ve kabul yaratacak şekilde (muhtemelen farklı bakış açılarına rağmen) iletmeyi içerir.
Deneyimsel yakınlık ortak bir deneyim yaratan veya ortak bir hedefe doğru ekip çalışmasına olanak tanıyan bir şeyi birlikte yapmayı içerir.
Ruhsal yakınlık, size kendinizden daha büyük bir şeyle hayret, şaşkınlık veya onaylanma hissi veren anları paylaşmayı içerir.
Her Bir Yakınlık Türünü Oluşturmanın Yolları
İşte bir arkadaşınızla, iş arkadaşınızla veya sevdiğiniz biriyle her bir yakınlık türünü ele almanın bazı yolları:
Fiziksel yakınlığı geliştirmek için, basit bir sarılmayla başlayın, sevdiğiniz birinin elini tutun veya güvendiğiniz bir kişiyle yakın oturun.
Duygusal yakınlığı geliştirmek için mevcut mücadeleleriniz hakkında konuşabilir, kişisel gelişim hedeflerinizi paylaşabilir veya çocukluğunuzda olan bir şeyi ve bunun bir yetişkin olarak kim olduğunuzu nasıl şekillendirdiğini tartışabilirsiniz.
Entelektüel yakınlığı geliştirmek için sıcak bir konunun iki tarafını tartışabilir, hayatın anlamı hakkında konuşabilir veya ikinizin de izlediği bir filmin temalarını tartışabilirsiniz.
Deneyimsel yakınlığı geliştirmek için gönüllü bir iş yapabilir, birlikte bir yarışa katılabilir, bir hobi öğrenebilir, bir seyahat planlayabilir veya bir video oyunu ya da spor oynayabilirsiniz.
Ruhsal yakınlığı geliştirmek için birlikte dua edebilir, meditasyon yapabilir, birlikte bir doğa olayını deneyimleyebilir (gün doğumunu izlemek gibi), yürüyüşe çıkabilir veya her birinizin hayatındaki anlam ve amaç hakkında konuşabilirsiniz.
Bir dahaki sefere kendinizi bağlantısız veya yalnız hissettiğinizde, kendinize en çok hangi tür yakınlığa ihtiyaç duyduğunuzu sorun ve bu ihtiyacı karşılamak için yakın çevrenizden biriyle veya güvendiğiniz başka bir kişiyle bağlantı kurun – ancak beş türü de tek başına yerine getirmek için bir kişiye ihtiyacınız olmadığını belirtmekte fayda var.
Yakınlık Engellerinizi Tanıyın
Yakınlık arzusu evrensel olsa da, birçok insan sağlıklı yakın ilişkiler kurmalarını ve sürdürmelerini engelleyen engellerle karşılaşır. Bu engelleri tanımak ve ele almak, daha derin bağlantıları teşvik etmek için çok önemlidir. İşte bazı yaygın yakınlık engelleri ve bunların üstesinden gelmek için stratejiler.
1. Güvensiz Bağlanma. Çocuklukta oluşan bağlanma stilleri yetişkin ilişkilerini önemli ölçüde etkileyebilir. Güvensiz bağlanma tarzına sahip kişiler güven, terk edilme korkusu veya bağımlılık sorunları ile mücadele edebilir ve bu da sağlıklı bağlar kurmayı zorlaştırabilir.
Güvensiz Bağlanmanın Üstesinden Gelmek: Terapi, özellikle de bağlanma temelli terapi veya bilişsel-davranışçı terapi (BDT) gibi yaklaşımlar, bireylerin bağlanma kalıplarını anlamalarına ve yeniden çerçevelendirmelerine yardımcı olabilir. Öz farkındalık oluşturmak ve ilişkilerde güvenli davranışlar uygulamak, bağlanma stillerini kademeli olarak değiştirebilir.
2. Geçmiş Travma. İstismar, ihmal veya diğer travma deneyimleri, derinlere yerleşmiş korkular ve güvensizlik yaratabilir. Bu çözülmemiş travmalar genellikle duygusal engeller olarak ortaya çıkar ve bireylerin açılmalarını ve savunmasız olmalarını engeller.
Travmadan İyileşme: Travma konusunda deneyimli bir terapistten profesyonel destek almak çok değerli olabilir. EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) veya somatik deneyim terapisi gibi teknikler geçmiş travmaların işlenmesine ve iyileşmesine yardımcı olabilir. Sağlıklı sınırlar uygulayan kişilerle güvenli, destekleyici ilişkiler kurmak da iyileşmenin anahtarıdır.
3. Geçmiş İlişki Hayal Kırıklıkları. İhanet, sadakatsizlik veya kalp kırıklığı gibi geçmiş ilişkilerdeki olumsuz deneyimler, tekrar incinme korkusuna yol açabilir. Bu korku insanların yakınlıktan kaçınmasına neden olabilir.
Hayal Kırıklıklarının Ötesine Geçmek: Geçmiş ilişkiler üzerinde düşünmek ve kalıpları tanımlamak içgörü sağlayabilir. Yeni ilişkilere dikkatli bir yaklaşımla girmek ve geçmiş bagajınızı yeni partnerinizle etkileşimlere getirmemenin bilincinde olmak, yakınlıkta güveni yeniden inşa etmeye yardımcı olabilir.
4. Düşük Öz saygı. Benlik saygısı düşük olan bireyler kendilerini sevgiye ve bağ kurmaya layık hissetmeyebilir, bu da kendini sabote edici davranışlara ve sevgiyi kabul etmekte zorlanmaya yol açabilir.
Özsaygının Güçlendirilmesi: Öz şefkat egzersizleri ve negatif kendilik inançlarınızı dengelemek için çalışmak öz saygıyı artırmaya yardımcı olabilir. Kişinin etrafını olumlu, onaylayıcı insanlarla çevrelemesi ve gerçekçi, ulaşılabilir hedefler belirlemesi de özsaygısını artırabilir.
5. Kırılganlık Korkusu. Samimiyet kırılganlık gerektirir ve bu da birçok kişi için korkutucu olabilir. Yargılanma, reddedilme veya incinme korkusu duygusal duvarlara ve yüzeysel bağlantılara yol açabilir.
Kırılganlığı Kucaklamak: Kendinizin küçük, güvenli yönlerini seçilmiş birkaç kişiyle paylaşarak başlayın ve sizi gerçekten rahatsız eden şeyleri tartışmaya açıklığınızı kademeli olarak artırın. Kırılganlıklarını sizinle paylaşan başkalarını kucaklamanız da yardımcı olabilir.
6. Stres ve Aşırı Bağlılık. Yoğun, stresli bir yaşam tarzı, ilişkileri beslemek için çok az yer bırakabilir. İşe veya diğer sorumluluklara aşırı bağlılık kişisel bağlantılara zarar verebilir.
Hayatınızın Tüm Yönlerini Dengeleyin: Öz bakıma öncelik verin ve iş veya diğer sorumluluklar dışında anlamlı etkileşimler için zaman ayırın. Sınırlar koymak ve hayır demeyi öğrenmek, daha derin ve daha tatmin edici ilişkilere yatırım yapmak için zaman ve enerji kazandırabilir.
Bu yakınlık engellerini tespit edip ele alarak daha sağlıklı, daha tatmin edici bağlantıların yolunu açabilirsiniz. Bu engelleri aşmak bir yolculuktur, ancak çaba ve destekle daha derin bir samimiyete ulaşılabilir.
Bonus İpucu
Hayatınızda ilişkinizi geliştirmek istediğiniz önemli bir kişiyi belirleyin. Bu ilişkiden memnuniyetinizi 1-10 arasında derecelendirin (10 en yüksek memnuniyettir).
Ardından, bir hafta boyunca, seçtiğiniz alanlarda bu kişiyle yakınlığınızı geliştirmek için her gün bir şey yapmayı taahhüt edin. Örneğin en iyi arkadaşınızı seçebilir ve Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri onunla entelektüel yakınlığınızı geliştirecek bir şeyler yapabilir; Salı, Perşembe, Cumartesi ve Pazar günleri ise onunla deneyimsel yakınlığınızı artıracak bir şeyler yapabilirsiniz. Haftanın sonunda, bu ilişkiden memnuniyetinizi tekrar değerlendirin. Muhtemelen, bu sayının önemli ölçüde arttığını göreceksiniz – bu da size onlarla ve hayatınızdaki diğer kişilerle bu çalışmaya devam etmek için daha fazla motivasyon verecektir.
Gerçek yakınlık sürekli çalışmayı, adanmışlığı, dikkati, başkalarına açılmaya ve güvenmeye istekli olmayı gerektirir. Ancak bu çabaya değer, çünkü aynı zamanda size huzur, neşe ve kendinizden daha büyük bir şeyin parçası olma hissi verir. En çok hangi tür yakınlığa ihtiyaç duyduğunuzu belirleyerek ve sizin için önemli biriyle bunu geliştirmek için bir adım atarak bugün başlayın.
Uzm. Psikolog Seliyha Elbeyoğlu tarafından web sitesinde kulanılmak üzere Psychological Today’ da yayınlanan makalelerden derlenerek Türkçe’ye çevrilmiştir.