Kadınlar stresli, yanlış anlaşılmış ve yalnız olduklarını söylüyor
APA tarafından 2023 yılında Amerika’ da yapılan geniş kapsamlı stres anketi, kadınların erkeklerden daha yüksek stres seviyeleri bildirmeye devam ettiğini ve tamamen stresle mücadele edebilmek için daha fazla psikolojik destek kullandıklarını ortaya koyuyor.
Amerika’daki kadınlar stresli ve psikologlar buna şaşırmıyor. Çünkü kadınların stresinin kronikleştiği ve neredeyse her zaman erkeklerden daha fazla yük altında hissettiklerini on yıllar boyunca yapılan anketlerin sonucunda zaten görmek mümkün. Günümüzde stresin nedenleri değişmiş olsa da, kadınlar bunu daha açık bir şekilde yaşıyor veya daha kolay kabul ediyor gibi görünüyor.
Özellikle, APA’nın 3.000’den fazla yetişkinden oluşan ulusal temsili bir örneklemi içeren Ekim 2023 Amerika’da Stres anketinde, kadınlar erkeklere göre daha yüksek bir ortalama stres düzeyi bildirmiş (10 üzerinden 5,3’e karşı 4,8) ve stres düzeylerini 8 ile 10 arasında değerlendirme olasılıkları erkeklere göre daha yüksek olmuştur (%27’ye karşı %21). Dahası, kadınların ne kadar stresli olduklarını kimsenin anlamadığına “kesinlikle katıldıklarını” söyleme oranları daha yüksektir ve stresi çabucak atlatabileceklerini bildirme oranları ise daha düşüktür.
Erkeklerin stresi daha farklı yaşadığı ve stres yükünden çok daha fazla ayrışabildiğini söylemek mümkün. Çünkü gerçekten de bu alanda yapılan bazı araştırmalar, kadınların stresi içselleştirme olasılığının daha yüksek olduğunu (böylelikle stresin hem fiziksel hem de zihinsel bozukluklara daha kolay yol açtığını), erkeklerin ise saldırganlık veya dürtüsellik şeklinde stresi dışsallaştırma eğiliminde olduğunu göstermektedir.
Psikologlar kadınların süregelen bunalmışlık hissine şaşırmamakla birlikte, derin endişe duymakta ve anket sonuçlarını bir eylem çağrısı olarak görmektedirler. Bu veriler özellikle kadınlar için sağlıklı yaşam müdahalelerine duyulan ihtiyacı gözler önüne sermektedir.
Ancak akılda tutulması gereken nokta; popüler kültürde ruh sağlığı bakımına ve zindeliğe yönelik herkese uyan tek bir yaklaşım söz konusu gibi gösterilse bu etkisizdir çünkü stres deneyimlerimiz ve tetikleyicileri bireysel kimliklerimize göre önemli ölçüde farklılık göstermektedir.
Kadınlar arasında stres kaynakları
Bu yıl ki araştırmada her cinsiyetten insan sağlık ve mali durumun en önemli stres kaynakları olduğunu bildirmiştir. Ancak kadınlar, hem temel hem de beklenmedik masraflarla ilgili olanlar da dahil olmak üzere, para sıkıntıları tarafından “tüketilmiş” hissettiklerini erkeklerden daha fazla bildirmiştir (%50’ye karşı %44).
Kadınlar ayrıca aile sorumluluklarını (%58’e karşı %52) ve ilişkilerini (%49’a karşı %44) hayatlarındaki temel stres faktörleri olarak erkeklerden daha fazla belirtmiştir.
Kadınların en önemli şikayetlerinden birinin “kariyerlerinde ilerlemeye ve çoğu zaman sadece bir mükemmellik standardını korumaya çalışırken ev hayatının sorumluluklarının altında ezildikleri duygusu” olduğunu söylenebilir. Buna ek olarak, birçoğu erkek partnerlerinin bu sorumlulukların eşit bir kısmını üstlenmediğini hissettiklerini, bunun da hayal kırıklıklarını, stres seviyelerini ve genel refahlarını daha da kötüleştirdiğini ve ruh sağlıklarını önemli ölçüde etkilediğini bildiriyor.
Stresle başa çıkma
Sosyal bağlantı, strese karşı önemli bir panzehirdir ve araştırmalar, güçlü bir sosyal ağın stresin fiziksel ve zihinsel sağlık sonuçlarına karşı tampon oluşturabileceğini göstermektedir. Ancak hem erkekler hem de kadınlar sosyal destek almak konusunda isteksiz olabiliyor. Kadınlar erkeklere kıyasla daha fazla desteğe ihtiyaç duyabileceklerini daha kolay kabul ederken (%68’e karşı %63), son bir ay içinde sosyal planlarını iptal etme olasılıkları ise daha yüksek bulunmuştur (%27’ye karşı %22). İnzivaya çekilmek nadiren strese çözümdür ve kadınlara her şeyden daha fazla yardımcı olan şey, topluluk duygusu gibi görünmektedir.
İyi haber şu ki, profesyonel ruh sağlığı yardımı aramanın damgalanması bazı popülasyonlar için azalıyor gibi görünüyor. Çoğu ruh sağlığı uzmanının muayenehanesinde eskiden %99’un üzerinde kadın varken, şimdi bu oranın %50’ye yaklaştığını söylemek mümkün. Uzmanlar danışanlarına dinlenmeyi zamanın “son derece verimli bir kullanımı” olarak benimsetmeye ve stres algılarının gerçek olduğunu anlamaya teşvik ediyor. Gerçekten de ruh sağlığı uzmanlarına göre hayatlarımıza yüklenen talepler inkar edilemez bir şekilde gerçek dışıdır ve bunun yaşattığı stres hayal ürünü değildir. Tüm bunları dengelemek için vermek zorunda kalınan sürekli mücadele, gerçekliğimizin yadsınamaz bir kanıtıdır.
Uzm. Psikolog Seliyha Elbeyoğlu tarafından web sitesinde kulanılmak üzere Psychology Today’ de yayınlanan makalelerden derlenerek Türkçe’ye çevrilmiştir.